ต้นแคนา หรือต้นแคป่า ไม้ต้นขนาดกลาง มีความสูง 10-20 เมตร เป็นไม้ผลัดใบ เปลือกลำต้นสีน้ำตาลอ่อนอมเทา ปกติจะขึ้นอยู่ตามหัวไร่ปลายนา ดอกมีสีขาว ช่วงที่ดอกบานจะร่วงอยู่ใต้ต้น ดูสวยงาม คนจึงนิยมนำมาปลูกเป็นไม้ล้อม เป็นไม้จัดสวนตามบ้านจัดสรร หรือนำมาปลูกในสวนสาธารณะ
แคนา มีดอกเป็นดอกช่อแบบช่อกระจะสั้น ดอกใหญ่ มีสีขาว ออกตามปลายกิ่ง ช่วงที่ดอกบานจะมีกลิ่นหอม จะเริ่มบานตอนกลางคืน และจะร่วงในตอนรุ่งเช้า พบตามป่า ทุ่ง ไร่ นา ป่าเบญจพรรณ จะออกดอกช่วงเดือนมีนาคมถึงมิถุนายน กลีบดอกบานใช้ต้มจิ้มน้ำพริก หรือแกงส้ม
สรรพคุณของแคนาเป็นยาสุมนไพร
ในตำรายาไทยนิยมใช้ส่วนต่างๆ ของแคนาในปรุงเป็นยาสมุนไพร เช่น
- ราก มีรสหวานเย็น แก้เสมหะและลม บำรุงโลหิต
- เปลือกต้น มีรสหวานเย็น แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ใช้กับสตรีหลังคลอด
- ใบ มีรสเย็น ใช้ตำพอกแผล หรือต้มน้ำบ้วนปาก
- ดอก มีรสหวานเย็น ใช้ขับเสมหะ โลหิต ขับผายลม
- เมล็ด รสหวานเย็น แก้อาการปวดประสาท แก้โรคชัก
ชื่อเรียกของแคนา
แคนา จะมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท่องที่ เช่น แคป่า แคขาว แคเค็ตถวา (เชียงใหม่) แคทราย (นครราชสีมา) แคแน แคฝอย (ภาคเหนือ) แคภูฮ่อ (ลำปาง) แคยอดดำ (สุราษฎร์ธานี) แคยาว แคอาว (ปราจีนบุรี)