มะเขือเทศ (Tomato) เป็นพืชผักสำคัญทางเศรษฐกิจ มีการผลิตเพื่อบริโภคทั่วโลก มีคุณค่าทางอาหาร โดยพบสารสำคัญหลายชนิด ได้แก่ วิตามินซี เบต้า-แคโรทีน และ สารต่อต้านอนุมูลอิสระ เช่น ไลโคพีน (Lycopene) พบในมะเขือเทศผลสุก สารไลโคพีนมีฤทธิ์ยับยั้งการเกิดมะเร็งที่กระเพาะปัสสาวะช่วยลดการเกิดมะเร็งที่ระบบทางเดินอาหาร
สายพันธุ์มะเขือเทศที่เน้นทานผลสด
มะเขือเทศพวกที่ใช้รับประทานสด จะมีทั้งแบบผลเล็กและผลโต แบบผลโตมักมีผลทรงกลมคล้ายแอปเปิ้ล ผลสีเขียว มีไหล่เขียว เมื่อสุกจะสีแดงจัด เนื้อหนาแข็ง เปลือกไม่เหนียว มีจำนวนช่องในผลมากและไม่กลวง พันธุ์ที่ใช้รับประทานสดมีหลายพันธุ์ด้วยกัน
- มะขือเทศสีดา มีรสเปรี้ยว นิยมนำมาใช้ทำอาหาร ต้มแซ่บ หรือส้มตำ พันธุ์นี้มีอายุเก็บเกี่ยว 74 วัน ลักษณะผลกลมและรูปพลัม ผลมีสีแดงส้ม ทรงต้นค่อนข้างสูง แตกกิ่งก้านมาก ผลดก
- มะเขือเทศเชอรี่ มีรสหวาน รับประทานแบบผลไม้ หรือนำมาทานร่วมกับผักสลัด
สายพันธุ์มะเขือเทศที่นำไปแปรรูป
มะเขือเทศที่นำไปแปรรูปตามโรงงานแปรรูปอาหาร จะมีคุณสมบัติเป็นสายพันธุ์ที่ผลจะสุกพร้อมกันเป็นส่วนใหญ่ ขั้วผลสุกมีสีแดงจัดตลอดผล ไส้กลางผลสั้นเล็กและไม่แข็ง ผลแน่นแข็ง เปลือกหนาและเหนียว เพื่อจะได้ขนส่งได้ในระยะทางไกลๆ และเก็บไว้ได้นานโดยไม่เน่าเสีย
- พันธุ์ มข. 0-2 อายุเก็บเกี่ยว 76 วัน ลักษณะผลรูปกลมสาลี่ ผิวแข็ง สีแดง เนื้อมากและแน่นติดผลดก ทรงต้นเป็นพุ่มกว้าง มีการเจริญเติบโตดี มีกิ่งก้านใบ มากและแข็งแรง ค่อนข้างต้านทานโรคเหี่ยวเฉาได้ดี
- พันธุ์คิงคอง (King Kong) อายุเก็บเกี่ยว 77 วัน พันธุ์นี้มีผลโต ลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมยาว สีแดง ผิวของผลแข็ง ติดผลค่อนข้างดก ทรงต้นเป็นพุ่ม มีใบมาก ไม่ต้านทานโรคเหี่ยวเฉาและไม่ต้านทางโรคใบหด
- พันธุ์ซานมาซาโน X คาลเจ (Zanmazano X Cal-J) พันธุ์นี้มีอายุเก็บเกี่ยว 77 วัน ลักษณะผลค่อนข้างใหญ่รูปสี่เหลี่ยม ผิวเปลือกแข็งเนื้อมาก ผลสีแดงเข้ม ทรงต้นเป็นพุ่ม ปลูกได้ดีเกือบทุกสภาพแวดล้อม ค่อนข้างต้านทานโรคทางใบได้ดี แต่ไม่ต้านทานโรคเหี่ยวเฉา พันธุ์นี้นิยมทั้งบริโภคสดและส่งโรงงาน
ตลาดของมะเขือเทศ
ยังเป็นตลาดค้าส่งทั่วไป อย่างเช่น ตลาดไท ตลาดสี่มุมเมือง หรือตลาดค้าส่งของแต่ละจังหวัด ราคาขายขึ้นอยู่กับแต่ละช่วงของปีว่ามีผลผลิตออกมามากน้อยแค่ไหน เกษตรกรจำเป็นต้องวางแผนการปลูกร่วมกับกลุ่มตลาดค้าส่ง เพื่อให้มีผลผลิตส่งขายได้ตลอดปี และไม่ให้ผลผลิตออกเยอะจนล้นตลาดส่งผลให้ราคาตกต่ำได้